باغ تاریخی تاج آباد نطنز | ||
| نشریه دانشجویی ایران شناسی | ||
| مقاله 13، دوره 2، شماره 1 - شماره پیاپی 3، خرداد 1399، صفحه 61-92 اصل مقاله (2.46 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| نویسنده | ||
| تورج خسروی جاوید* | ||
| مدرس دانشگاه پیام نور و مترجم و مولف وراهنمای گردشگری | ||
| چکیده | ||
| باغ محوطه ای است محصور و ساخت انسان با بهره گیری از گل و گیاه، درخت، آب و بناهای ویژه که در کل، موجودیتی یکسان می یابد. طبق منشور فلورانس، باغ تاریخی یک اثر معماری محسوب می شود و تلفیقی است از منظر و معماری که تابع آب و هوا و اقلیمِ جایی است که در آن قرار دارد. شهرستان نطنز در مرکز فلات ایران واقع شده و از یک جهت منحصر به فرد است؛ از یک طرف در منطقه ای خشک و کویری قرار دارد و از طرف دیگر در دامنه رشته کوههای کرکس؛ که به دلیل داشتن آب و هوای مساعد و لطیف و وجود وحوش و پرندگان و آب فراوان و نیز موقعیت جغرافیایی مناسبش، از دیرباز تا کنون مورد توجه پادشاهـان و فرمانروایـان بوده است. ب هویژه در دوره صفوی، شاهان این سلسله توجه خاصی به این خطه داشتند و این منطقه حکم شکارگاه و منزلگاه تابستانی ایشان را داشته است. در متون تاریخی و سفرنـامه ها، بارها از بـاغ تاج آباد نطنز یاد شده و می توان تاریخ دقیق احداث آن را از روی این متون، تعیین کرد. این باغ در دسته بـاغهای ایرانی و از گونه بـاغِ کوشک-تخت است؛ از معدود باغهای ایرانی موجود در حوزه جغرافیایی ایرانکه درگونه بندی باغهای تخت جای دارد. این گونه باغها دلالت بر شکل طبیعی زمین و در نتیجه سیستم آبیاری متفاوتی دارند که تابع بستر زمین باغ است. هدف این پژوهش، شناخت و درک یکی از باغهای منحصر به فرد عهد صفوی از منظر معماری، تزئینات و موقعیت مکانی است که متأسفانه بر اثر بی مهری و عدم رسیدگی، متروک شده است. روش پژوهش به دو صورت کتابخانه ای یعنی مراجعه به کتابها، عکسها و نقشه ها؛ و میدانی است با مراجعه به خود اثر، تهیه و ارائه جزئیاتش از جمله نقشه ها و کروکی؛ و برداشت و مصاحبه با افراد بومی. این باغ در سال ۱۳۹۵ و بـا تهیه پرونده و گزارش ثبتی آن تـوسط نگارنده کتاب، به شماره ۳۱۵۲۹ در فهرست آثـار ملی قـرار گرفته است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| نطنز؛ باغ ایرانی؛ باغ تاریخی تاج آباد؛ صفوی؛ مرمت و حفاظت | ||
| مراجع | ||
|
- اعظم واقفی، سید حسین؛ میراث فرهنگی نطنز، جلد سوم، تهران: انتشارات انجمن آثار ملی، 1380. - ترکمان منشی، اسکندربیگ؛ تاریخ عالم آرای عباسی، نسخه خطی موجود در کتابخانه مجلس، 1018ق. - جوادی، آسیه؛ معماری ایران (مقاله «نطنز» به قلم حسن نراقی)، تهران: انتشارات مجرد، 1366. - خوانساری، مهدی؛ باغهای ایرانی، تهران: انتشارات میراث فرهنگی، 1383. - شاهچراغی، آزاده؛ پارادایمهای پردیس، تهران: انتشارات جهاد دانشگاهی، 1389. - فلامکی، محمد منصور؛ حریم گذاری بر ثروتهای فرهنگی، تهران: انتشارات فضا، 1387. - گدار، آندره؛ آثار ایران، مشهد: انتشارات آستان قدس رضوی، 1365. - منجم یزدی، ملاجلال؛ روزنامه یا تاریخ عباسی، نسخه خطی موجود در کتابخانه ملک تهران، 1016ق. - نظام السلطنه مافی، حسینقلی خان؛ خاطرات و اسناد حسینقلی خان نظام السلطنه مافی، جلد1، به کوشش معصومه مافی و دیگران، تهران: نشر تاریخ ایران، 1362. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 459 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 900 |
||